Gari Berasaluze

"Euskal Herrian euskaraz hitz egiterik ez bada, bota dezagun demokrazia zerri-askara".

[32] After Boltxebike: xakea langileen artera.

2021 urt 18 None

Ezin da XX. mendeko xakeaz hitz egin 1917ko Errusiako Iraultza eta haren eragina aipatu gabe. Iraultzaileek xakea herritarren heziketarako oinarritzat hartu zuten, eta horrek egundoko eragina izan zu…
[31] Arauak, puntuak eta tituluak, Nazioarteko Xake Federazioaren arabera

2021 urt 18 None

Xakearen garapenean eragina izan zuen beste mugarrietako bat Nazioarteko Xake Federazioaren sorrera izan zen. Parisen sortu zuten 1924an, eta harrezkero FIDE izenarekin ezagutzen da, frantsesezko Féd…
[30] Beroki, alkandora eta gorbata artean

2021 urt 17 None

Maisu handien nazioarteko txapelketarekin batera, antolatzaileek bigarren mailako xake jokalariei eta zaleei ere lehiatzeko aukera eman nahi izan zieten, eta egun haietan afizionatuen arteko beste tx…
[29] Donostia 1911. Mugarria xakearen historian.

2021 urt 17 None

Donostian 1911ko otsailaren 20tik martxoaren 17ra jokatu zen nazioarteko txapelketak xakearen historia aldatu zuela esan ohi da. Batetik, munduko xake jokalari onenak txapelketa berean elkartzeko bal…
[28] Maria Teresa Mora Iturralde. Beth Harmon Habanan.

2021 urt 10 None

Lehenago kafearen, tabakoaren edo esklaboen merkataritzak bezala, azukrearen industriak ere euskal herritar ugari erakarri zuen Kubara, eta XX. mende hasieran haietako asko ageri ziren azukrearen sal…
[27] Jose Raul Capablanca. Kondairaren itzala.

2021 urt 10 None

Garai hartan Kuba zen munduko azukre ekoizle garrantzitsuena, eta azukrea landatzen eta ekoizten zutenen inguruan oligarkia sendoa sortu zen. Diru asko mugitzen zuen azukrearen industriak, eta oparot…
[26] Koroatutako peoiak

2021 urt 07 None

Hainbat osagaik bat egin zuten XIX. mendearen bigarren erdian, xakearen inguruko lehen sukarraldiari hauspoa emanez: xakea nobleen eta aristokraten jauregietatik burgesia berriaren eremuetara zabaldu…
[25] Loraldia, oztopoen gainetik

2021 urt 06 None

XVII. eta XVIII. mendeetan xakearen historiatik desagerrarazita eta, ondorioz, ezkutuan egon ondoren, emakumeak XIX. mendean hasi ziren berriro ere xake taularen inguruan jendaurrean agertzen. Mendea…
[24] Dekorazio modernoa, ukitu klasikoarekin

2021 urt 04 None

Aurreko mendeetan ez bezala, XVII. eta XVIII. mendeetan emakumea jendaurrean desagertu egiten da xake taularen ingurutik. Desagerrarazi egiten dute, eta bi mende horietan salbuespen bakanak dira emak…
[23] Bazterrera eta isiltasunera kondenatuta

2021 urt 04 None

Gorteetan ez ezik, komentuetan ere ohikoa zen xakean jokatzea. Teresa Avilakoa (1515-1582) espainiar mojak eta idazle mistikoak, esaterako, karmeldarren lekame oinutsen ordena sortu zuen, eta batean …
[22] Marfila eta ebanoa, xakearen zuria eta beltza

2021 urt 04 None

XVI. mendean, xakearen historian arrastoa utzi zuten emakumeen artean Isabella d’Este (1474-1539) noble italiarra nabarmendu behar da, hein batean haren erabakien ondorioa baita xakean irudiak zuriak…
[21] Xake, Soriako kartzelatik

2021 urt 02 None

Xakeari buruzko euskarazko lehen liburua Jon Esturo eta Maximo Aierbe euskal presoek idatzi zuten, Soriako kartzelan. Debarrak eta ataundarrak sei hilabeteko lanari 1982ko otsailean eman zioten amaie…