Goiz da, 07:55, baina Zarauzko Neguko Etxean jada nabari da mugimendua. Osasun etxearen atzeko langa pasatu, bide lokaztuan 50 bat metro egin, eta atera iristean, lau lagun daude zigarroa erretzen. Gosaldu dutela diote, barruan daudela besteak; batzuk gosaria prestatzen, beste batzuk gosaltzen, baten bat ohean dago oraindik, baina gehienak denbora-pasa daude. 09:00etan atera behar dute, 19:00ak arte ezin dira itzuli, eta, ahal dela, nahiago dute epelean egon. Hamabost lagunentzako tokia dago Neguko Etxean, eta, bertako langileak azaldu duenez, “beti egoten da beteta”. Hotz handirik ez da kalean, baina euria ari du. Ez da egun erraza izango.
Sorbaldak altxatuz erantzuten diote “zer egiten duzue egun osoan?” galderari. “Ahal dena”, erantzun du batek. “Euriarekin, estalpe bat bilatzen dugu; ateri bada, egun osoa kalean gora eta kalean behera. Oso nekagarria da”, dio Ainhoak. Andonik eta biek —asmatutako izenak dira— astebete daramate etxerik gabe. Gipuzkoarrak dira, eta senide baten etxean egon dira bizitzen, Nafarroan, baina orain ez dute non lo egin. “Behin-behineko kontua da; uste dugu hamar bat egunean konponduko dela egoera”, gehitu du Andonik. Astelehen arte dute Neguko Etxean gaua egiteko aukera; gero, beste aterpe batera jo beharko dute.
Horrela egiten dute gehienek. “Hemen inguruko aterpe guztiak ezagutzen ditugu guk”, dio batek. Grabagailua martxan jartzerik ez dute nahi, baina berriketan ari dira, lasai, kazetariarekin. Adin guztietako erabiltzaileak daude jangelan, gehienak gizonak; hiruzpalau gazteak dira, 20 urte ingurukoak, baina gehienak 50 urtetik gorakoak dira. Txukun doaz denak, bezperan dutxatu eta bizarra eginda, eta ondo orraztuta abiatuko dira kalera. Kalean bizitako urteak ez direla alferrik pasatzen esan du haietako batek; ordea, asko higatzen duela kaleak. 60 urte inguru dituela dirudi: “Ni 25 urte nituenetik nago kalean”.
Jarraitu irakurtzen Gipuzkoako Hitzaren atarian.