Hemerotekan 'Putzuzulo' hitza bilatuz gero, hamaika aldiz birarazi beharko duzu saguaren erdiko gurpiltxoa albiste jarioaren hondora iritsi nahi baduzu. Askotariko berriak irakur daitezke; gehien-gehienak kultura ekitaldiei lotutakoak: antzerkiak, ikastaroak, zinema saioak eta musika. Musika asko, izugarri. Kontzertu zaratatsuak, elektronika saioak, emanaldi akustikoak, talde oso entzutetsuak... denetik egin da Lizundia oihal fabrika zaharrean. Kulturaz gain, artikulu askok dute lotura politikarekin. Herriko gazteek beren ideiak elkarbanatu eta antolatzeko gune gakoa izan da gaztetxea Zarautzen, eta hala izaten jarraitzen du egun ere: aterpe ematen die autogestioan oinarritutako herriko hainbat eragileri.
Hamabost urte bete dira gaur herriko dozenaka gaztek amets fabrika okupatu zutenetik, baina inoiz ez dute ospakizunerako horren motibo gutxi izan. Pandemia betean, arau murriztaileak direla-eta bertan behera utzi behar izan dute azken unean asteotan prestatutako egitarau ia osoa eta, hori gutxi balitz, Putzuzulo eraikina eraisteko atzera kontua martxan da dagoeneko. Hala jakinarazi zuen Xakela asanbladak lehengo astean bertan. Salberdin gunean etxebizitzak eraikitzeko plana tarteko botako dute gaztetxea.
Azaroan egitarau joria izan ohi da urtero, izan ere, hainbeste izerdi kostatako okupazioaren urteurren ospakizunak ia hilabetez luzatu ohi dituzte. Badira hilabete batzuk, ordea, Putzuzuloko martxa apaldu zela; azken hilabeteetan hainbat jardunaldi eta tailer izan dira, baina, halabeharrez, oso modu mugatuan egin dituzte. Autogestioan oinarritutako egiturek are zailtasun gehiago dituzte antolakuntzarako garaiotan, eta egunez egun aldatzen doazen neurri nahasgarriek eta horiei aurre egiteko baliabide faltak ez dute laguntzen.
Oztopoak oztopo, brindiserako deialdia zutik mantentzea erabaki du Xakela asanbladak. Urtero bezala, 11:00etan elkartuko dira gaztetxearen atarian, aurtengoan, okupaziotik hamabost urte igaro direla ospatzeko. Besteetan egiten dituzten mendibuelta, gaubela nahiz ekitaldirik ezingo da egin aurten.
Aurrekariak eta okupazioa
Gaztetxe eta gune autogestionatuen loraldi modukoa bizi izan zen Euskal Herrian 90eko hamarkadaren amaieran. Putzuzulo beranduago okupatu bazuten ere, garai hartan izan zen beste gaztetxe bat Zarautzen: Manuela. Gaur egun Photomuseum Argazki eta Zinema Museoa dagoen eraikina hartu zuten gazte zarauztarrek, baina 2000. urtean bota zituzten bertatik. Desalojoaren ondoren, elkargunearen faltan, kalean egin ohi zituzten asanbladak herriko gazteek. Modu horretan lau urte pasatu ondoren, Badator kanpaina jarri zuten martxan 2004an. Herriko gazte askok egin zuten bat espazio autogestionatu baten beharra aldarrikatzearekin, eta nahikoa gihar hartu zutenean, 2005eko urriaren 30ean, ehunka lagun sartu ziren gaur egun Putzuzulo Amets Fabrika den lantegira. Rotaflexarekin zabaldu zuten atea, eta euforiaren ondotik, lanerako garaia iritsi zen. Ia hilabete igaro zuten gazteek fabrika zaharrean, bertan lo egiteko elkarren artean txandakatuz.
Zenbaezinak dira hamabost urteotan Putzuzulon antolatutako jardunaldi, tailer, kontzertu, bilera, hitzaldi eta abarrak. Eragile askoren jardunleku izan da eta, gaur egun, Arraio Irratiko kideek, Danda Gazte Asanbladakoek, salsa ikastarokoek nahiz bertso eskolakoek baliatzen dute gunea gehienbat. Xakela asanblada izan da lehen unetik espazioa kudeatzeaz arduratu dena, eta bertako gazteak dira egun aurre egin beharreko egoera zailari konponbidea bilatu nahian dabiltzanak ere.
Historia irudietan
Sarritan argazkiek hitzek baino gehiago esan dezakete, eta errazago eramaten dute bat beste garaietara.